İnsansız Hava Araçları ile Afet Yönetimi

İnsansız Hava Araçları (İHA’lar) günümüzde bir çok alanda kullanılmaktadır ve afetlerde bunlardan biridir. Afet, toplumun bir kısmını veya tamamını gerek fiziksel, ekonomik veya manevi olarak etkileyen, yeri geldiğinde insan hayatını durma noktasına getiren birtakım olaylardır.

Yönetim kavramı ele alınarak baz alındığında afet yönetimi, afet öncesi ve sonrası toplumun etkilerinin en minimum seviyede tutulması, can ve mal kayıplarının önüne geçilmesi gibi faktörlerin yönetimi şeklidir.

İHA’lar yapısı gereği hız, manevra kabiliyeti, GPS sistemleri, haritalama vb. gibi özellikleri içerisinde bulundurduğundan afet durumlarında çeşitli görevlerde kullanılarak insan hayatını korumak ve etkilerini en aza indirgemek amacıyla kullanılabilir.

İşte İHA’ların afet yönetimindeki potansiyel görevleri;

1. Hızlı Tespit ve Keşif: İHA’lar afet bölgesindeki hızlı ve detaylı şekilde tespit edebilir ve bu bilgileri afet ekiplerine sunarak yardım ve müdahale açısından etkili bir strateji oluşturulmasında rol oynar
2. Kurtarma Operasyonları: Yüksek çözünürlüklü kameralar ve sensörler sayesinde mahsur kalmış kişilerin tespiti ve kurtarılması süreci hızlandırılabilir ve daha doğru müdahaleler yapılabilir.
3. İletişim Altyapısı Kurma: Afet bölgesinde hasar görmüş olan iletişim altyapısını destekleyerek haberleşme ihtiyacını karşılayabilirler. Bu, afetzedelerle iletişim kurma ve yardım koordinasyonunu sağlama konusunda kritik avantaj sunar.
4. Lojistik Desteği: Ulaşılması zor veya tehlikeli alanlara malzeme taşıyarak afet bölgesindeki yardım desteğini sağlayabilirler.
5. Harita Oluşturma ve Analiz: İHA’lar sayesinde afet bölgesinin detaylı haritalarını oluşturabilir ve bu haritaları kullanarak afet ekiplerine stratejik bilgiler oluşturulmasını sağlayabilir. Aynı zamanda bundan sonraki yeniden kalkınma sürecini de destekleyebilir.

Dünya genelinde İnsansız Hava Araçları afet yönetimi alanında başarıyla kullanılmış ve birçok olumlu sonuç elde etmiştir. Örnek olaylar ve başarı hikayeleri bu cihazların afet esnasında etkinliğini dünyaya göstermiştir.

Endonezya Sulawesi Depremi ve Tsunamisi (2018)

Endonezya’nın Sulawesi adasında meydana gelen deprem ve tsunami felaketi sırasında, drone’lar hasar tespiti, sel ve tsunami etkilerini izleme, enkaz altında kalanları tespit etme ve kurtarma operasyonlarına destek sağlama amacıyla kullanılmıştır. Yüksek çözünürlüklü kameralar ve termal görüntüleme teknolojisi ile donatılmış drone’lar, zorlu arazi koşullarında dahi etkili bir şekilde kullanılarak acil durum ekiplerine önemli bilgiler sunmuştur.

Manavgat Orman Yangını (2021)

Antalya’nın Manavgat ilçesinde meydana gelen orman yangını sırasında, drone’lar yangın alanlarını izleme, zarar tespiti yapma ve yangın söndürme ekiplerine güzergah belirleme amacıyla kullanılmıştır. Drone’lar, yangının yayılma hızını izlemek ve etkilerini belirlemek konusunda önemli bir veri kaynağı olmuştur.

Hindistan Taşkınları (2021)

Hindistan’da meydana gelen yoğun muson yağışları nedeniyle oluşan taşkınlar sırasında, drone’lar su seviyelerini izleme, zarar tespiti yapma ve acil durum müdahalelerine hızlı bir şekilde rehberlik etme amacıyla kullanılmıştır. Drone’lar, afet etkilerinin daha etkili bir şekilde yönetilmesine ve yardımın doğru bir şekilde yönlendirilmesine katkı sağlamıştır.

COVID-19 Pandemisi (2020-Günümüz)

COVID-19 salgını sırasında, drone’lar bir dizi farklı amaçla kullanılmıştır. Örneğin, drone’lar toplu alanlarda sosyal mesafe uygulamalarını kontrol etmek, genel güvenlik önlemlerini izlemek, sıcaklık ölçümleri yapmak ve halka bilgi vermek için kullanılmıştır. Ayrıca, drone’lar ilaç ve tıbbi malzeme teslimatları için de kullanılarak teması azaltmaya yardımcı olmuştur.

Bu örnekler, İnsansız Hava Aracı teknolojisinin çeşitli afet senaryolarında nasıl kullanılabileceğine dair fikir sunmaktadır. Bu teknolojiler, afet yönetimi ve acil durum müdahalelerinde hızlı, esnek ve etkili bir şekilde kullanılarak insan hayatını koruma ve zararları minimize etme konusunda önemli bir rol oynayabilirler.

Özellikle 2019’dan sonra ülkemizde İnsansız Hava Araçlarının kullanımı oldukça arttı. Bu artış sayesinde oluşan afetler sırasında kullanılan bu cihazlar orman yangınlarından depremlere kadar bir çok alanda hizmet etmeye devam ediyor.